IPA-II Dönemi (2014-2020) ve Sektörel Yaklaşım

IPA II NEDİR ?

Katılım Öncesi Yardım Aracı – IPA I’in  2007-2013 yıllarını kapsayan ilk döneminde mali yardımların çerçevesini oluşturan beş bileşeni korunarakmali yardımlara yön verecekbeş politika alanına dönüştürülmüştür. Bu beş politika alanı içinde ise çeşitli başlıklar altında sektörler ve alt-sektörler belirlenerek Avrupa Birliği Bakanlığı ile birlikte konuyla ilgili Bakanlıkların sorumluluğuna verilmiştir. İlgili sektör ve alt-sektörler altında yer alan proje faaliyetleri sektör sorumlusu kurumlar (lead institutions) tarafından koordine edilecektir.

IPA- II Altında Yer Alan 5 Politika Alanı

1. AB Üyeliğine Geçiş Süreci ve Kapasite Geliştirme:

Bu politika alanında, AB müktesebatının benimsenmesi, politik ve ekonomik ölçütlerin yerine getirilebilmesi amacıyla kurumların kapasitelerinin artırılması, ilgili birimler arasında eşgüdüm ve işbirliğinin geliştirilmesi ile yararlanıcı ülkenin çeşitli müktesebat başlıkları altında müktesebatı uygulamaya yönelik kurumsal kapasitesini geliştirmeyi hedeflemektedir.

Bakanlığımızca AB fonları ile geliştirilebilecek projelerin büyük bölümü bu politika alanı altında yer almaktadır. Bu başlık altında, Yönetişim ve Kamu Yönetimi, Sivil Toplum, Müktesebata Uyum Desteği, Birlik Program ve Ajanslarına Destek, Yargı, Temel Haklar, Göç ve İltica, Entegre Sınır Yönetimi ve Organize Suçlarla Mücadele alanlarında destekler verilmektedir.

2. Bölgesel Kalkınma:

Bu politika alanında, aday ülkelerin, bölgeleri arasındaki gelişmişlik farklılıklarını gidermeleri, özellikle ulaştırma ve çevre alanında projeler geliştirmeleri amaçlanmakta ve ulaştırma, çevre (su, atık su ve hava kalitesi konuları), enerji (yenilenebilir ve enerji verimliliği konuları), eğitim, sağlık altyapıları ve bilişim teknolojileri dahil KOBİ’ler desteklenmektedir.

Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü (Trafik Uygulama ve Denetleme Dairesi Başkanlığı) hava kirliliği emisyonu ile ilgili olarak bu alanda faaliyette bulunabilirler.

3. İstihdam, Sosyal Politika ve İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi:

Bu politika alanın amacı, aday ülkeleri Avrupa İstihdam Stratejisi ve Lizbon Stratejisi çerçevelerinde Avrupa Sosyal Fonuna hazırlamak, bu amaçla uygun yapıları ve sistemleri kurmaktır. Bunlar yapılırken Topluluğun istihdam, kadın-erkek eşitliği, sosyal içerme ve eğitim alanındaki ilkelerinin gözetilmesi öngörülmektedir. Bu kapsamda, istihdama erişim, sosyal içerme, insan sermayesine yatırım (eğitim-sağlık) gibi alanlardaki faaliyetleri desteklenmektedir.

4. Tarım ve Kırsal Kalkınma:

Bu politika alanında, tarımsal işletmelere destek verilmesi, tarım ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması, ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve üretici birliklerine teknik destek verilmesi amaçlanmaktadır.
Balıkçılık ve su ürünlerinin denetimleri konusunda Sahil Güvenlik Komutanlığı, Tarım ve Kırsal Kalkınma politika alanında faaliyette bulunabilir.

 5. Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği:

Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği politika alanında,  yararlanıcı ülkenin diğer yararlanıcılar ile veya üye devletlerle bölgesel, bölgelerarası ve sınır ötesi işbirliği konularını desteklenmektedir.

Bu başlık altında, Avrupa’nın iç sınırları arasındaki işbirliği kastedilmekte olup AB ülkelerinin 3. ülkelerle olan sınır ilişkileri kapsam dışındadır. Çeşitli projeler aracılığı ile AB’nin sınırdaş ülkeleri arasında işbirliğinin geliştirilmesi, sınır bölgelerinde istikrarlı ve sürdürülebilir ekonomik ve sosyal kalkınmanın sağlanması, çevre, halk sağlığı ve organize suç örgütlerine karşı mücadele konusunda işbirliği yapılması, etkin ve güvenli sınırlar oluşturulması hedeflenmektedir.

Avrupa Komisyonu tarafından, bu beş politika alanını kapsayacak biçimde aday ülke önceliklerini belirleyen Ülke Strateji Belgesi hazırlanmaktadır. Ülke Strateji Belgesi, 2014-2020 yıllarını kapsayacak biçimde Genişleme Stratejisine ilişkin politik önceliklerin karşılanmasında IPA fonlarının Yararlanıcı Ülke tarafından nasıl kullanılacağını anlatmakta ve ilerlemeler ile kaydedilen gelişmelerin ölçülmesine yönelik yardım temelli hedefler, araçlar ve göstergeleri tanımlamaktadır. Ayrıca, Ülke Strateji Belgesinde, 2014-2020 dönemi boyunca yıllara göre politika alanlarına ayrılmış göstergesel tahsisatlar ile farklı politika alanları altında desteklenecek öncelikli sektörler yer almaktadır (ihtiyaç ve kapasite analizleri, ülke stratejileri, donörlerin yaklaşımlarına bağlı olarak).

2013 yılı Mart ayından Kasım ayına kadar geçen süre zarfında AB Bakanlığı ev sahipliğinde gerçekleştirilen bir dizi toplantı neticesinde İçişleri Bakanlığı yeni IPA döneminde “İçişleri Sektörü” olarak adlandırılan alt sektörde çalışmalar yürütmek üzere “koordinatör kurum” olarak belirlenmiştir. İçişleri Bakanlığı birimleri, hali hazırda 24. Fasıl olan Adalet, Özgürlük ve Güvenlik Faslı çerçevesinde doğrudan sorumlu olarak uyum çalışmaları yürütmektedir. Söz konusu çalışmalar, İçişleri Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı koordinasyonunda devam etmektedir.

Koordinatör kurum / kuruluş, ilgili olduğu sektörde hazırlanacak ve yürütülecek projelerin genel koordinasyonundan sorumlu olup proje kapsamında ilgili birimleri ve sektör paydaşlarını yönlendirmesi, sektör fişini ilgili birimlerle istişare ederek hazırlaması, yürütülen projelerin izlenmesi ve raporlama işlemlerinin AB Bakanlığı desteğiyle AB Komisyonuna iletmesi öngörülmektedir.

IPA-II döneminde Avrupa Birliği katılım sürecini desteklemeye yönelik uyum çalışmalarına paralel bir biçimde aşağıdaki 3 temel eksende İçişleri Sektörüne yönelik mali yardımların yürütülmesi öngörülmektedir.

IPA-II dönemi kapsamında İçişleri Alt Sektörü altında yer alacak proje uygulamalarının genel koordinasyonundan Daire Başkanlığımız sorumlu olacaktır. Uygulama alanları içerisinde örneğin Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, Göç ve İltica alanında ana uygulayıcı birim olarak değerlendirilmektedir. Projelerde yer alan sektör paydaşları ise yürütülecek projelerde  eş yararlanıcı olma gibi sorumluluklar üstlenebilecektir.

IPA-II döneminin genel hukuki çerçevesini belirleyecek olan IPA Tüzüğü ve IPA Uygulama Tüzüğü (Rules of Application) hazırlık çalışmaları AB Komisyonu tarafından devam etmekte olup 2014 yılı içerisinde yapının ve uygulama prosedürlerinin netleşmesi beklenmektedir.