Hukuk Müşavirliği Tarihçesi
Osmanlı İmparatorluğunda Sadr-ı Azam Kethüdası tarafından bugünkü İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülen bazı görevler yürütülmekteydi. 18 Ekim 1859 yılında Dahiliye Nezareti yeni esaslara göre şekillenmiş, fakat Hukuk Müşavirliği birimi bu teşkilatlanmanın içinde yer almamıştır. Meşrutiyetten sonra, 23 Aralık 1913 yılında yürürlüğe giren 'Kanun' niteliğinde bulunan 'Nizamname' ile Dahiliye Nezareti merkez teşkilatında Müsteşar Muavini aynı zamanda Nezaret Hukuk Müşaviri olarak zikredilmiştir. 22 Mayıs 1930 tarihli 1624 sayılı 'Dahiliye Vekaleti Teşkilat Kanununun' 6. maddesinde Hukuk Müşavirliğinin müşavirlik ve muhasebat kısımlarından oluştuğu belirtilmiştir. 1700 sayılı Memurları Kanunun 18 ve 26. maddelerinde Hukuk Müşavirliğine benzer görevler tevdi edilmiştir. Halen 14.02.1985 tarih 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 14 üncü maddesinin (c) fıkrasına göre kurulmuş bir danışma birimi olarak görevini ifa etmektedir.
Görev Yapmış Hukuk Müşavirleri
HUKUK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREVLERİ
Genel müdürlüğün görevleri
MADDE 7 - (1)Genel Müdürlüğün görevleri şunlardır:
a)Bakanlık Makamından sorulan hukuki konular hakkında görüş bildirmek,
b)Bakanlık birimleri ve valilikler tarafından sorulan hukuki konular ile hukuki, mali, cezai sorumluluk veya sonuç doğuracak Bakanlık işlemleri hakkında hukuki görüş oluşturmak,
c)Bakanlığın görev alanına giren konularda, diğer bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca istenen hususlar hakkında görüş bildirmek,
ç)Bakanlığın hizmetleriyle ilgili olarak diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından hazırlanan mevzuat taslakları, Bakanlık birimleri tarafından hazırlanan mevzuat taslakları ile düzenlenecek her türlü sözleşme ve şartname taslaklarını, Bakanlık ile üçüncü kişiler arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin işleri ve sorulacak diğer hususları inceleyip hukuki görüş bildirmek,
d)Bakanlığın hak ve menfaatlerini koruyucu, uyuşmazlık ve anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirleri süresinde almak, uyuşmazlıkların sulh yoluyla çözümü konusunda görüş vermek, anlaşma, protokol, şartname ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasına katkıda bulunmak ve yardımcı olmak,
e)Bakanlığın taraf olduğu adli ve idari davalarda, iç ve dış tahkim yargılamasında, icra işlemlerinde ve yargıya intikal eden diğer her türlü hukuki uyuşmazlıklarda Bakanlığı temsil etmek, dava ve icra işlemlerini vekil sıfatı ile takip etmek,
f)Adli ve idari uyuşmazlıkların sulh yoluyla sonlandırılmasında maddi ve hukuki sebeplerle kamu menfaati bulunup bulunmadığı yönünde görüş vermek; adli ve idari uyuşmazlıkların sulhen halli ile arabuluculuk ve uzlaşmaya ilişkin işlemleri yürütmek; davaların açılmasını, takibini, davayı kabul ve feragati, kanun yollarına başvurulmasından vazgeçilmesi konusundaki işlemleri yapmak,
g)Bakanlık adına veya aleyhine açılan adli ve idari davaların; dava ve cevap dilekçelerini hazırlamak, kanun yollarına başvurulmasına esas olmak üzere gerekli bilgi ve belgeleri temin etmek, takip ve savunmasını yapmak,
ğ)Cumhurbaşkanlığının da taraf olduğu, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, Bakanlar Kurulu kararları ve düzenleyici işlemlerle ilgili açılan davalardan, Cumhurbaşkanlığınca bu hususta takip yetkisi verilenler ile bu davalarla ilgili icra işlemlerini Cumhurbaşkanlığının da vekili sıfatıyla takip etmek ve savunmak,
h)Muhakemat hizmetlerinin; Genel Müdürlükteki hukuk müşavirleri ve avukatlardan, bağlı kuruluşlardan, Hazine ve Maliye Bakanlığı veya diğer bakanlıklardan temin edilememesi veya özel uzmanlık gerektirdiği Bakanın onayı ile belirlenen hallerde muhakemat hizmetlerini yürütmek üzere Cumhurbaşkanlığı kararıyla belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, serbest avukatlardan veya avukatlık ortaklıklarından hizmet satın alınmasına ilişkin işlemleri yürütmek,
ı)Bakanlıkça hizmet satın alma yoluyla temsil ettirilecek dava ve icra takipleri ile tahkime ait işlemleri koordine etmek, izlemek ve denetlemek,
i)Bakanlığın amaçlarını mevzuata, plan ve programa uygun olarak gerçekleştirmek amacıyla hukuki teklifler hazırlamak,
j)Hukuki Uyuşmazlık Değerlendirme Komisyonunun sekretarya hizmetlerini yürütmek,
k)Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) Bakanlıkla ilgili olarak yapılan başvuruların incelenmesi sırasında Adalet Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığı tarafından ihtiyaç belirtilmesi halinde hukuki yardımda bulunmak, bilgi, belge veya görüş taleplerini yerine getirmek ve AİHM kararlarının uygulanmasına ilişkin iş ve işlemleri yürütmek,
l)Anayasa Mahkemesi Başkanlığına (AYM) yapılan başvurulara yönelik savunmalar kapsamındaki bilgi, belge veya görüş taleplerine ilişkin iş ve işlemleri yürütmek,
m)Adli ve idari yargı mercilerince Bakanlık aleyhine hükmedilen ilama bağlı borç, mahkeme masrafları ve vekâlet ücretlerinin ödemesini gerçekleştirmek,
n)Adli ve idari davalar sonucu Bakanlık aleyhine oluşan Hazine zararının, işlem ve eylemleri ile bu zarara sebep olanlara rücu edilmesine ilişkin iş ve işlemleri yürütmek,
o)Görev alanı ile ilgili konularda ihtiyaç duyulması halinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarından görüş istemek,
ö)Bakanlığı ilgilendiren yargı kararları ve hukuki görüşler ile ilgili veri tabanı ve istatistikler oluşturmak,
p)İlgili mevzuat gereğince katılım sağlanması gereken kurul veya komisyonların toplantıları ile temsilci bulundurulması istenen toplantılara katılmak ve görüş bildirmek,
r)Yurt içi ve yurt dışında hukuk ve yargı alanındaki gelişmelerin ve uygulamaların izlenmesi ile Bakanlık personeline bu konularda gerekli eğitimin verilmesinin sağlanması amacıyla ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar, yargı mercileri, barolar ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapmak, mesleki toplantı, seminer ve kurslar düzenlemek ve bu kurumlarca düzenlenecek benzeri etkinliklere katılım sağlamak,
s)2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca Bakanlık Makamınca verilen kararların tebliğine ilişkin iş ve işlemleri yürütmek,
ş)659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile hukuk birimlerine verilen diğer görevleri yapmak,
t) Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
(2)Birinci fıkrada belirtilen her türlü muhakemat hizmetleri, öncelikle Genel Müdürlüğün hukuk müşavirleri ve avukatları aracılığıyla yerine getirilir. İhtiyaç duyulması halinde diğer bakanlıklardan muhakemat hizmetlerini yürütmek üzere hizmet talebinde bulunulabilir.
(3)Birinci ve ikinci fıkraya göre muhakemat hizmetlerinin temin edilememesi veya özel uzmanlık gerektirdiği bakan onayı ile belirlenen hallerde muhakemat hizmetlerini yürütmek üzere Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesine göre doğrudan temin usulüyle serbest avukatlardan veya avukatlık ortaklıklarından hizmet satın alınabilir.
(4)Davalarda temsil yetkisi bulunan hukuk müşavirleri ve avukatların bir listesi Genel Müdürlükçe ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı, Yargıtay Başkanlığı, Danıştay Başkanlığı, Sayıştay Başkanlığı ve Bölge İdare Mahkemesi Başkanlıklarına verilir. Temsil yetkisi sona erenlerin isimleri anılan mercilere derhal bildirilir.
İçişleri Bakanlığı’nı Takip Edin
